Botoks, Clostridium Botulinum adlı bakterinin salgıladığı bir toksin. Peki bu zehir bizi gençleştirirken iyileştiriyor da olabilir mi? Yüz çizgilerini ortadan kaldırmak amacıyla kozmetik alanında kullanılmaya başlandığından beri (2ooo’li yılların başı) medyada ismi sık sık geçmesine rağmen, aslında 25 sene gibi uzun bir süredir tıbbın hizmetinde olan botoks, hekimlerin gayet iyi bildiği etkili bir ilaç. Botoks tedavisi, sadece estetik için değil, aynı zamanda büyük bir hasta ve hastalıklar grubunun sağaltımını sağlayan önemli bir yaklaşım. Botoks, yıllardır birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığından, oldukça emniyetli bir ilaç. Belirgin bir yan etkiye yol açmıyor, açsa da bu etkinin geçici olduğunu biliyoruz. En sık görülen yan etkisi, botoksun hedeflenmeyen kaslara da yayılarak geçici zaaf yapması. Bu nedenle, yüz bölgesindeki kaslar daha küçük olduğu için, özellikle yüze uygulanan dozlar çok önemli. Bu tedavi yaklaşımı, botoks uygulaması yapmak için gerekli eğitimi almış hekimlerin elinde, oldukça yüz güldürücü sonuçlar veriyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Nöroloji Uzmanı Yeşim Gülşen Parman, botoksun kas içine enjekte edilerek kullanıldığını, aşırı kasılan kasta geçici güçsüzlük yaparak etkisini gösterdiğini ve bu etkinin de 3-4 ay sürdüğünü belirtiyor. Botoks kas içine enjekte edildiğinde, o kas veya kas gruplarına ulaşan sinir uçlarını geçici olarak devre dışı bırakıyor. Böylece kasların sebep olduğu istemsiz hareketleri ve aşırı kasılmayı ortadan kaldırıyor. Bu etki 3-4 ay sürdüğünden, bu süre sonunda kasılmalar tekrar başlayabiliyor. Bu nedenle enjeksiyonları tekrarlamak gerekiyor. Prof. Dr Yeşim Gülşen Parman, botoksun kozmetik dışında başlıca altı hastalık grubunda iyileştirici etkisi bulunduğunu belirterek, şu bilgileri veriyor:Tiklerinizden botoksla kurtulun Botoks, distoni ve tiklerin tedavisinde kullanılıyor. Distoni; istemsiz, süregelen, bükücü, döndürücü nitelikte kas kasılmalarıyla ortaya çıkan; istem dışı tekrarlanan hareketlere neden olan, geçici ya da kalıcı anormal postürlere yol açan bir hareket bozukluğu. Bir tür hareket sistemi hastalığı olan distoni, beynin daha çok derin yapılarını tutan hastalıklarda görülüyor. Bazı hastalıklara eşlik edebileceği gibi (Parkinson gibi), tek başına bir hastalık olarak da ortaya çıkabiliyor. Üstelik her yata görülebiliyor. Ayrı ayrı vücut bölgelerini tutabileceği gibi, tüm vücutta da yaygım olarak rastlanıyor. Botoksun tedavi amaçlı kullanıldığı nörolojik durumlar şunlar: Boyun kaslarını istemsiz kasılması (spazmodik tortikolis) Göz çevresinde yer alan kasların aşırı kasılması (blefarospazm) Yazıcı krampı(yazı yazarken ortaya çıkan parmak ve kol kaslarında aşırı kasılma) Çene kaslarının kasılması (oromandibüler distoni) Ani, istemsiz, tekrarlayıcı hareket veya jestler olarak bilinen tikler –aşırı göz kırpma, yüz buruşturma, boyun çevirme gibi. Ayrıca botoks, sertleşen kasları yumuşatıyor, spastisiteye iyi geliyor. Beyine ve omurilikteki hareketle ilgili merkezlerin hastalandığı durumlarda spastisite ortaya çıkabiliyor. Kaslarda ve kas gruplarında sertleşme ve kasılmayla kendini gösteriyor, dolayısıyla istemli hareketin yapılmasını güçleştiriyor. Spastisiteye yol açan hastalıkların başında, beyin damarlarının tıkanması ya da beyin kanaması sonucu ortaya çıkan inme (felç) geliyor. Bu durumdan başka, beyin omurilik travmaları, multiple skleroz (MS) gibi sinir sistemini hasara uğratan hastalıklar da nedenler arasında sayılıyor. Botoks uygulamasına iyi bir fizyoterapi programının eklenmesi, tedaviyi daha etkili kılıyor. Sürekli göz kırpmanın çaresi var Hemifasyal spazm (HFS), yüz siniri tarafından uyarılan yüzün mimik kaslarının, aralıklı olarak kasılmasıyla oluşuyor ve genellikle erişkinlerde görülüyor. Önce tek taraflı olarak göz çevresinde başlıyor, ardından zamanla aynı taraftaki yüz kaslarına yayılıyor. Yayıldığı kaslar arasındaki yanak kasları, ağız çevresi kasları ve nadir olarak da boyun kasları sayılıyor. Bu hastalığın tedavisi için de ilk seçenek botoks. Göz çevresindeki kaslara ve spazmın görüldüğü yüz kaslarına uygulanıyor. Tedavi, yüzde 80-90 oranında olumlu sonuç veriyor. Aşırı terlemeyi durduruyor Hiperhidrozis (aşırı terleme), ter bezlerinin aşırı çalışmasıyla ortaya çıkıyor. Bu sorun, pek çok kişi için kozmetik açıdan rahatsız edici bir hale dönüşüyor. Özellikle koltuk altı, avuç içi ve ayak tabanı aşırı terliyor.ancak yüzde de aşırı terleme görülebiliyor. Bunu durdurmak için kullanılan botoks, diğer uygulamalarda olduğu gibi kas içine değil, deri içine veya altına enjekte ediliyor; çünkü terlemeyi düzenleyen sinir uçlarının yeri, derinin üst tabakası.. Enjekte edilen botoksun etkisi 6 aya kadar sürüyor. Diş gıcırdatma Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu sıkma ve dişleri sıka durumuna deniyor. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler, rahatsızlık gece uyku sırasında ortaya çıktığı için durumdan habersiz oluyor. Diş gıcırdatma; dişlerde aşınmaya, diş ve dolgularda kırıklara yol açabiliyor. Yüzdeki kaslarda ve çene ekleminde ağrıya, dolayısıyla kronik baş ağrısına neden olabiliyor. Diş hekimlerince uygulanan gece koruyucularının yanında botoksla tedavi, olumlu sonuçlar verebiliyor. Uygulama oldukça basit ve etkisi en az 6 ay sürüyor. Migren ve gerilim tipi ağrıya da uygulanıyor Kas gevşetici etkisi iyi bilinen botoksun ayrıca ağrıya neden olan bir takım kimyasal maddeleri de etkilediği varsayımından yola çıkılarak yapılan çalışmalarda, bu ilacın migren ve gerilim tipi baş ağrılarında da yararlı olabileceğini gösteren sonuçlar var. Özellikle uzun süredir baş ağrısı olan ve çeşitli tedavi yöntemlerinden fayda görmeyen, kullandıkları ilaçların yan etkilerini tolere edemeyenlere botoks tedavisi önerilebiliyor.
